Uittips Friesland
13 september : Wereldleifruitdagen ook op Dekemastate te Jelsum
Op zaterdag 13 september 2025 (Open Monumentendag), openingstijden kunnen verschillen per locatie, vinden op een tiental locaties verspreid over Nederland voor de eerste maal de Wereldleifruitdagen plaats.
Het idee voor de Wereldleifruitdagen komt uit Frankrijk/België/Zwitserland en maakt deel uit van een breder project om de kennis van het leifruit snoeien te borgen en leifruit erkend te krijgen als immaterieel erfgoed (www.artdelespalier.org). In Frankrijk is leifruit inmiddels erkend als immaterieel erfgoed. In Nederland heeft het Gilde van Tuinbazen hiertoe de eerste stap gezet door leifruit aan te melden bij het Netwerk immaterieel erfgoed. Het Gilde van Tuinbazen heeft bovendien het initiatief genomen om ook in Nederland de Wereldleifruitdagen te organiseren.
Leifruit
De ambachtelijke techniek van het kweken en snoeien van leifruit is in Frankrijk ontstaan aan het begin van de zeventiende eeuw en al snel in Nederland geïntroduceerd in (moes)tuinen bij kastelen en buitenplaatsen. Fruitbomen als perziken, abrikozen, morellen en handperen werden in de vorm van waaiers tegen muren en houten schuttingen geleid (espaliers). De plaatsing tegen muren gaf het fruit de benodigde bescherming en warmte om te kunnen rijpen en leverde kwalitatief beter fruit op. Met de uitvinding van de snoeischaar ontstonden in de loop van de negentiende eeuw meer complexe snoeivormen, zowel tegen muren (espaliers), vrijstaand langs draden (contre-espaliers) als vrijstaand in driedimensionale vorm. Zowel de zeventiende-eeuwse als de negentiende-eeuwse snoeivormen zijn op diverse locaties in Nederland te vinden, meestal in de tuinen van kastelen en historische buitenplaatsen.
Deelnemende locaties
Een tiental locaties met uiteenlopende vormen van leifruit neemt in 2025 deel aan de Wereldleifruitdagen. Informatie over deze locaties vindt u op de website van het Gilde van Tuinbazen.
Ook Dekema State doet mee.
Elk heel uur geeft de tuinbaas een gratis rondleiding door de Tuinbaas. Vooraf aanmelden is niet nodig. Parkeren: volg de borden.